De impact van COVID-19 op het bedrijfsleven is nog grotendeels onbekend. Intussen verandert de situatie in verschillende landen bijna dagelijks.

Maar één ding is duidelijk: het nieuwe coronavirus heeft zowel op korte als op lange termijn invloed op de retail - en op de wereld in het algemeen.

We willen een aantal van de meest recente onderzoeken doornemen en deze veranderingen uiteenzetten. Maar voordat we hiermee aan de slag gaan, wil ik even stilstaan bij de ernst van dit virus.

Waar je ook bent op de wereld, onze harten bij Omnia gaan uit naar jou, je familie en je geliefden. Aan diegenen wiens familie zich hard maakt om het virus te bestrijden: geef ze een warm “dank je wel”, van mij persoonlijk. Aan diegenen wiens naasten het virus onder de leden hebben: wij wensen jullie kracht en beterschap toe.

Hoewel het lastig is om het menselijke gedragselement hiervan te onttrekken, is het de moeite waard om een stap terug te doen en te evalueren wat deze uitbraak betekent voor de retail als geheel. In dit blog geef ik mijn perspectief.

Hoe heeft het nieuwe coronavirus de retail beïnvloed?

In een recente briefing van Bain & Company hebben analisten het verloop van de uitbraak in drie verschillende fasen opgesplitst:

Fase 1: Consumenten slaan massaal essentiële producten in.

Fase 2: Regeringen nemen strenge maatregelen.

Fase 3: Herstel.

Hoewel we niet met zekerheid kunnen zeggen of dit het pad is dat het virus zal bewandelen, lijkt dit het meest logische verloop. Bain heeft deze analyse gemaakt op basis van wat er in China gebeurde, het eerste land dat door het coronavirus werd getroffen. Het is een interessant kader voor een evaluatie van wat er op dit moment in de rest van de wereld gebeurt.

Fase 1: Consumenten bevoorraden

In Fase 1 van de uitbraak van het coronavirus is het virus wel aanwezig, maar nog niet zichtbaar. Het is de stilte voor de storm: de consument weet dat het virus eraan komt en voelt de behoefte om essentiële producten in te slaan en daarmee de voorraadkast te vullen. 

In een groot deel van het Westen zijn we Fase 1 al voorbij. Als je de afgelopen dagen een bezoekje aan de supermarkt bracht, zag je het bewijs waarschijnlijk met eigen ogen.  

Fase 1 zal de zwaarste druk leggen op supermarkten en de handel van gezondheidsproducten, omdat mensen massaal paniek inkopen doen en basisbenodigdheden inslaan. Voor verschillende supermarktketens leidde dit uiteindelijk tot een drastische verhoging van verkoopprestaties.

De vraag zal in eerste instantie plaatsvinden op fysieke locaties, maar na verloop van tijd zal een transitie naar de online wereld zich voordoen. Bain merkte op dat, "terwijl de crisis groeide, 80% van de Chinese consumenten liever online boodschappen deed".

Omgekeerd zal de non-food retail tijdens Fase 1 een economische klap krijgen, omdat de consument extra uitgaven zal beperken. Chinese handelaren in luxegoederen verwachten tijdens de lockdown periode een daling in verkoop van 60% tot 95% in vergelijking met het voorgaande jaar. In de westerse landen kunnen we op hetzelfde rekenen.

Fase 2: Overheidsvoorscriften

Tijdens Fase 2 zullen regeringen over de hele wereld ingrijpen en strengere regels opleggen om rampzalige gevolgen van het coronavirus te beperken. Naarmate overheden ingrijpen, zal de retail op verschillende gebieden behoorlijke klappen opvangen:

 

Fysieke retail locaties sluiten (eerder)

Veel fysieke retail locaties zullen hun deuren moeten sluiten om de verspreiding van COVID-19 tegen te gaan. Voorbeelden van grotere merken en retailers die hieraan moeten geloven zijn Apple, Nike, Lululemon, Levi's, en Patagonië, en de Bijenkorf.

Wanneer ze niet volledig sluiten, beperken veel winkels hun openingstijden. Sommige Walmart vestigingen, die normaliter 24 uur geopend zijn, beperken bijvoorbeeld de openingstijden naar 6 uur 's ochtends tot 11 uur 's avonds. Deze beperkte openingstijden zijn, vooral voor grootschalige winkelketens zoals Walmart, bedoeld op de winkel schoon en gesaneerd te houden; en ruimte te creëren voor medewerkers om op verantwoordelijke wijze de vakken te vullen. 

Verstoorde supply chain

Weet je nog dat Bain stelde dat meer dan 80% van de Chinese consumenten aangaf liever producten online te bestellen naarmate de crisis ernstiger werd? 

De realiteit was dat slechts de helft van deze mensen ook daadwerkelijk hun boodschappen online konden doen: wegens gebrek aan aanbod.

Voor de meeste bedrijven die online verkopen, zal de supply chain een enorme uitdaging vormen. Maatregelen die het reguliere reis- of transportnetwerk beperken, zullen ingewikkelde "logistieke knelpunten" veroorzaken.

Ook het verlies aan arbeidskrachten zal een enorme invloed hebben op de supply chain. Om de gevolgen van de pandemie te beperken, namen Chinese werknemers gedwongen vakantiedagen op, of zaten in quarantaine. Het gevolg is dat dit de productie en distributie in de getroffen centra vertraagt.

Aangezien veel retailers gebruik maken van just-in-time productiemodellen, kan een gebroken of verzwakte supply chain een dramatische impact hebben op de voorraad. Toeleveringsketens lopen een groot risico en deze pandemie zal de veerkracht van de supply chain op de proef stellen. Dit zal retailers dwingen op zich aan de front end (hun winkels) snel aan te passen aan de onderbrekingen in back-end (de supply chain).

Fase 2 hoeft geen doemdenken op te roepen voor de retail: coronavirus en e-commerce.

Tijdens Fase 2 zullen retailers onder toenemende druk komen te staan. Want met gesloten deuren kan de economische impact van het COVID-19 virus enorm zijn.

Maar de retailers zullen misschien niet zo'n enorme daling ervaren als bij eerdere pandemieën.

De wereldwijde markt van nu bestaat zowel online als offline, en de totale vraag van de consument zal constant blijven; in ieder geval in de meeste categorieën. Terwijl offline verkoopkanalen het tijdens deze pandemie moeilijk kunnen krijgen, kan de online verkoop omhoog schieten om de offline verkoop te vervangen.

Op korte termijn zal het aantal online bestellingen enorm toenemen. Dit zien we nu al voor onze ogen ontvouwen. Er zijn aanwijzingen voor deze trend: Insights platform Contentsquare analyseerde meer dan 1.400 websites, 1,8 miljard gebruikerssessies en 50 miljoen transacties in het Verenigd Koninkrijk. Zij stelden vast dat het aantal online gekochte boodschappen steeg met 20%, en dat het winkelend publiek 26% meer tijd besteedde op online supermarkt websites.

Deze trend beperkt zich niet alleen tot supermarkten. Uit hetzelfde onderzoek bleek dat de verkoop van ondergoed, lingerie en seksspeeltjes steeg (met maar liefst 35%). In Nederland moest retailer Coolblue zich in één nacht 'heruitvinden' om het toegenomen aantal online bestellingen bij te kunnen benen. Enkele van de populaire producten die ze verkopen zijn artikelen voor thuis (computermonitoren en webcams) en huishoudelijke artikelen (met name diepvriezers). Het bedrijf heeft een klantenservice die massaal vanuit huis werkt en is druk in de weer met bezorgingsdiensten. Ook Amazon kondigde deze maandag aan dat ze 100.000 extra werknemers gaan aannemen om het toegenomen aantal online bestellingen bij te houden.

De impact van het COVID-19 virus en de overstap naar e-commerce zal per categorie verschillen. Sommige retailers zullen te maken krijgen met een tragere overgang; anderen zullen de stap sneller kunnen zetten. Ze moeten zich allemaal goed aanpassen aan de nieuwe situatie en hun strategieën en activiteiten voortdurend opnieuw beoordelen om hun succes op de lange termijn te waarborgen.

Op de middellange termijn, en in een negatiever COVID-19 scenario, kunnen alle retailers online pure spelers worden. Hoewel we niet weten wat ons de komende maanden te wachten staat, zullen veel retailers geen andere keuze hebben dan versneld digitaliseren, mochten de winkelsluitingen voortduren. De winkels zullen veel moeten investeren in de juiste tools om te kunnen concurreren in een online markt, die snel en dynamisch is, en waar prijzen transparant zijn. Ook wanneer ze niet de luxe hebben om te steunen op online omzet.

Op langere termijn denk ik dat de manier waarop consumenten winkelen in z’n geheel zal veranderen; juist door de geforceerde, versnelde verandering van een gewoonte die het coronavirus in gang zette. En dat is misschien wel het meest interessante aspect om te overwegen wanneer we nadenken over de herstelfase.

Fase 3: Herstel

Het COVID-19 virus zal ongetwijfeld de wereld veranderen, en het zal nog lang duren voordat we terugkeren naar "business as usual". De realiteit is dat we, wanneer dit alles eenmaal voorbij is, misschien oog in oog komen te staan met een nieuw “normaal”.

Mijn mening is dat er op korte termijn een grote toename van het e-commerce verkeer zal plaatsvinden (tijdens Fase 2). Die extreme stijging zal niet blijven voortduren, maar het zal wel zorgen voor een versneld proces van een langdurige gewoonteverandering wat betreft online winkelen. Naarmate consumenten meer gewend raken om online te kopen, zal de rol van e-commerce toenemen.

Als deze crisis voorbij is - wanneer fysieke winkels de deuren weer openen - verwacht ik dat e-commerce een nieuwe mate van belang zal innemen. Hoewel de consument weer regelmatig zal gaan winkelen in de winkelstraten, kan het evenwicht tussen e-commerce en fysieke winkels voorgoed veranderen.

Hoe retailers en merken zich kunnen voorbereiden en ermee om kunnen gaan

Het COVID-19 virus is er, en retailers en merken moeten de komende maanden creatief aan de slag.

Mensen beschermen

Boven alles moeten retailers en merken een beleid creëren dat mensen beschermt. Als sector waar menselijk contact in verankerd ligt, is de veiligheid van werknemers, klanten en iedereen in die onderdeel uitmaakt van de supply chain de allergrootste prioriteit.

Stimuleer, indien mogelijk, werknemers om thuis te werken. Als werknemers functies hebben die simpelweg niet vanachter de keukentafel uitgevoerd kunnen worden, overweeg dan de implementatie van een "rood team, blauw team"-aanpak. Met deze aanpak worden teams in tweeën gesplitst (een rood team en een blauw team) die volgens een een verschillend schema gescheiden van elkaar werken. Als een werknemer van één team ziek wordt, zal het andere team nog steeds kunnen functioneren.

Het beschermen van mensen reikt verder dan alleen medewerkers: het betekent ook het beschermen van het grote publiek. Price gouging tijdens deze noodsituatie is simpelweg onethisch, of het nu opzettelijk of onbedoeld is. Deze praktijk tast ook de naam van onze industrie aan. Alle retailers die dit lezen (ongeacht welke prijs software je gebruikt) raad ik aan om alle prijzen te beperken tot de ‘Aanbevolen Verkoopprijs’.

Distributienetwerken optimaliseren

De komende maanden zullen de supply chains waarschijnlijk het grootste uitdaging vormen voor retailers. De eisen van elke supply chain zullen enorm verschillen per categorie.

Bain & Company heeft verschillende bruikbare checklists voor de volgende categorieën:

  • Verse producten
  • Verpakt voedsel en huishoudproducten
  • Non-food seizoensgebonden producten
  • Producten voor continue aanvulling (Continuous replenishment products)

Overweeg de voorraadniveaus

Nu de supply chains onder druk komen te staan, moeten retailers meer aandacht besteden aan de voorraadniveaus tijdens het beheren van de prijzen.

Als je product opraakt, kan je net zo goed je marges maximaliseren of teruggaan naar de aanbevolen verkoopprijs. Maar nogmaals: prijsgutsen is onethisch. Vergeet niet dat dit een noodsituatie is en dat jouw merk, als een zichtbaar gezicht van de crisis, te maken kan krijgen met terugslag.

Omnia-klanten hebben al de mogelijkheid om voorraden toe te voegen aan hun prijsstrategie. Als je een andere prijs tool gebruikt, kun je jouw softwareleverancier vragen hoe je voorraad in jouw strategie kunt opnemen.

Door de combinatie van meer prijsschommelingen en de noodzaak om de prijzen voortdurend aan te passen aan je voorraad, verwachten wij dat geautomatiseerde prijzen belangrijker zullen zijn dan ooit. Zonder dit zal het voor bedrijven moeilijk worden om de markt bij te houden en het risico op te hoge prijzen verhogen.

Tot slot

Naarmate we vooruitgang boeken en onze manier van werken fundamenteel verandert, zullen wij voortdurend updates geven over de industrie, ons werk en meer. Dus het goede nieuws in deze onstuimige, veranderende tijden, is dat je er niet alleen doorheen hoeft te navigeren.

We zullen nooit exact weten wat de toekomst in petto heeft. Maar ik kan wel met zekerheid zeggen dat deze pandemie een toenemend belang van de e-commerce als gevolg heeft. Maar wat er ook gebeurt: als retailers en merken moeten we het menselijke element van ons werk in gedachten houden. We moeten er alles aan doen om de verspreiding van deze ziekte te voorkomen.